ده نکته کلیدی/ اخلاق حرفه ای

يكي از عمده‌ترين دغدغه‌های مديران كارآمد در سطوح مختلف، چگونگی ايجاد بسترهای مناسب براي عوامل انساني شاغل در تمام حرفه‌ها است تا آن‌ها با حس مسئوليت و تعهد كامل به مسائل در جامعه و حرفه خود به كار بپردازند و اصول اخلاقي حاكم بر شغل و حرفه خود را رعايت كنند.
اخلاق حرفه‌ای، مجموعه‌اي از قوانين است كه در وهله اول از ماهيت حرفه و شغل به دست می‌آيد، اخلاق حرفه‌ای، مديريت رفتار وکردار آدمی هنگام انجام‌دادن کارهای حرفه‌ای است، اخلاق حرفه‌ای، مجموعه‌ای از کنش‌ها و واکنش‌های اخلاقی پذیرفته شده که از سوی سازمان‌ها و مجامع حرفه‌ای مقرر می‌شود تا مطلوب ترین روابط اجتماعی ممکن را برای اعضای خود در اجرای وظایف حرفه‌ای فراهم آورد، همچنین اخلاق حرفه‌ای، نوعی تعهد اخلاقی و وجدان کاری نسبت به هر نوع کار، وظیفه و مسئولیت است. اخلاق حرفه‌ای به ما می‌گوید که یک سازمان، شرکت، بنگاه یا هر واحدی را که در نظر بگیرید، چه تعهدات اخلاقی دارد.
اخلاق فردی، مسئولیت‌پذیری فرد است در برابر رفتار فردی خود، صِرفا به منزله یک فرد انسانی و اخلاق حرفه‌ای، همچنین مسئولیت‌پذیری یک فرد است در برابر رفتار حرفه‌ای و شغلی فرد به منزله صاحب یک حرفه یا پست سازمانی. امانت‌داری، مسئولیت‌پذیری، درست‌کاری، رعایت انصاف، بهره‌وری از موارد مبانی اخلاق حرفه‌ای می‌باشند.
امانت‌داری در تولید و فروش: نشان دادن مدارک و اسناد تولید به مشتری قبل از خرید، به كارگیری اسناد شفاف در نشان دادن عملکرد تولید، پذیرش هرگونه نقص کیفیت ناشی از خدمت و یا کالای تولیدی، پرهیز زبانی و عملکردی از غُلوّ و مبالغه در معاملات، استفاده از اجزا، مواد مصرفی و خدمات مطابق با سفارش توافق شده در تولید، محفوظ نگه داشتن اطلاعات شخصی مشتری، صدور برگه فروش معتبر با نشان دادن تفکیک محاسبه قیمت، تحویل كالا با جزئیات و مشخصات لازم جهت فروش، ارائه ضمانت نامه خدمات پشتیبانی فروش با ذکر زمان معین، پذیرش کالاهای برگشت داده شده به دلیل نقص در کیفیت، شرح خدمات انجام شده و نشان دادن قطعات تعویضی. باید توجه داشت رعایت امانت‌داری در تولید و فروش اعتماد را به وجود می‌آورد و سبب افزایش درآمد می‌شود.
مسئولیت‌پذیری: انسان‌ها با علم و آگاهي درك كرده‌اند كه براي رفاه، آسايش و سعادت خود و ديگران، بايد نسبت به مسئوليت‌ها و وظايف خويش آگاه بوده، با نهايت دقت و امانت‌داري به آن‌ها پاي‌بند باشند. یك فرد مسئولیت‌پذیر مسئولیت كارهای خود را قبول می‌كند، خطاها و شكست كار خود را می‌پذیرد و برای خدمت به دیگران پیش‌قدم می‌شود.
درست‌کاری: درست‌کار کسی است که کارهایش به راستی و درستی انجام گیرد. ريشة درست‌كاري، عزت نفس است به اين معنا كه انسان براي رسيدن به مقاصدش به نيروها و استعدادهاي خدادادي خود تکيه كند و در اين راه چشم به ديگران ندوزد و شخصيت، شرافت و آبروي خود را به ديگران نفروشد. فرد درست‌کار آن‌چه را براي خود مي پسندد براي ديگران هم مي پسندد و آن‌چه را براي خود نمي‌پسندد براي ديگران هم زشت و ناپسند مي‌داند.
پرهیز از ربا و رشوه: پرهیز از رقابت از طریق رانت و پرداخت رشوه، پرهیز از حرص و طمع برای گسترش کار از طریق دریافت ربا به جای تلاش در کیفیت و کار صادقانه، گسترش تدریجی کار در سایه تلاش و شایستگی حرفه‌ای، جانشین سازی نوآوری و کارآفرینی به جای رشوه در حوزه کاری، تمیز دادن رشوه و ربا با هدیه و دیگر پرداخت‌ها.
پرهیز از كم فروشی و گران‌فروشی: نشان دادن اسناد خرید و برچسب قیمت کالا و خدمات به صورت استاندارد، ارائه مشخصات فنی کالا و شرح خدمات برای شفافیت در اصالت، تعیین قیمت کالا و خدمات بر اساس مقررات قیمت‌گذاری مرسوم، ارائه قیمت و هزینه خدمات و تولید محصول بر اساس ریز فعالیت‌ها و ارائه برگه فروش بر اساس آن.
رعایت حقوق دیگران: رفتار یکسان با مشتریان دریافت کننده خدمات و یا کالا، پای‌بندی به قول و فعل در معاملات از نظر زمانی و شرایط معامله و رضایت مصرف کننده، تضمین کیفیت پنهان و آشکار از طریق پیگیری رضایت مشتری، سازماندهی فعالیت‌ها بر اساس شرایط مشتریان، تحلیل و بررسی منشور اخلاقی حرفه.
امروزه اخلاق حرفه‌ای نقش راهبردی در کار دارد، لذا متخصصان علم مدیریت، اصول اخلاقی شایسته در سازمان را از پیش شرط‌های مدیریت صحیح دانسته‌اند. مدیران باید به اصول اخلاق حرفه‌ای اعتقاد داشته باشند؛ استانداردها و شاخصه‌های اخلاق حرفه‌ای، باید دقیقاً توسط مدیران روشن شود و از همه مهم‌تر این‌که مدیران باید خود به این اصول احترام گذارند و در رفتار خود آن‌ها را تجلی دهند.

دکتر علی اصغر صفری فرد (Ph.D)
نویسنده، مشاور و مدرس توسعه مهارت‌های مدیریتی
09122137144