دست اندازهای دولتی برای تولید؛ از واردات کالای خارجی مشابه تولید داخل تا بروکراسی خسته کننده اداری

کارخانه‌ «کیتوتک» در زمینه تولید سه گروه محصول مهندسی- پزشکی فعالیت می کند. گروه اول شامل «محصولات ضدعفونی‌کننده بدون الکل» بر مبنای فناوری‌های جدید، گروه دوم محصولاتی برای «قطع خون‌ریزی» که برای انعقاد خون به‌کار می‌روند و گروه سوم «ترمیم ‌کننده‌های بیولوژیک» هستند که برای زخم‌ های بستر و سایر گروه‌های زخم‌ها مورد استفاده قرار می‌ گیرند. محصولاتی که برخی از آن‌ها با برترین محصولات در نوع خود در جهان قابل رقابت هستند و در خاورمیانه تنها تولیدکننده‌ در این زمینه است.
گفتگوی با «سهیلا سلحشور کردستانی» مدیرعامل این شرکت دانش بنیان را می خوانیم.
* از فعالیت و نوع محصولات تولیدی خود بگویید.
شرکت دانش بنیان کیتوتک از سال ۸۳ فعالیت های تولیدی خود را آغاز و اولین محصولات خود را به بازار داده اما سابقه تحقیقاتی این شرکت به ۱۰ سال قبل از آن بر می گردد.
ما اولین شرکت تولید کننده محصولات عنوان شده در ایران بودیم و در طول ۱۶ سال گذشته چندین گروه مختلف محصولات پزشکی را با استفاده از تکنولوژی های بسیار نوین و بیوپلیمرهای مواد طبیعی موجود توانستیم پایه گذاری کنیم. این محصولات بسیار نوین علاوه بر ایران در بسیاری از کشورهای دنیا هم بوده و هستند.
این شرکت در آسیای غربی سه سال متمادی به عنوان «نوآورانه ترین شرکت» از طرف مجامع بین المللی شناخته شد و در حال حاضر هم حدود ۷۵ قلم محصولات مختلف در گروه ترمیم کننده های زخم، بندآورنده های خونریزی و ضدعفونی کننده های نوین «برای اولین بار بدون الکل» که قدرت ضدعفونی کننده بسیار بالایی دارد تولید داریم و در حال گسترش گروه های مختلف محصولات هستیم و امیدواریم بتوانیم محصولاتی را با تکنولوژی بسیار پیشرفته و عالی در اختیار هم وطنان خود بگذاریم و همینطور نام شرکت کیتوتک را به عنوان یک شرکت نوآور در سراسر جهان پرآوازه کنیم.
*آیا در حوزه صادرات هم فعالیت دارید؟
ما یک شرکت دانش بنیان متوسط هستیم و در حد یک شرکت دانش بنیان توانستیم صادرات محصولات پزشکی نسبتا خوبی داشته باشیم. این محصولات بسیار نوین هستند و توانستیم به برخی کشورهای اروپایی، آسیای جنوب شرقی و برخی کشورهای منطقه مانند ترکیه و عراق هم صادر کنیم و خوشبختانه استقبال خوبی از محصولات ما هست.
محصولات پزشکی باید دارای گواهینامه های بین المللی معتبر باشند تا به نزدیکترین کشورها مثل عراق و غیره بتوانند صادرات داشته باشند و صادرات به کشورهای اروپایی بدون این گواهینامه ها غیرممکن است. خوشبختانه ما از روز اول برای محصولات تقاضای گواهینامه های بین المللی مثل CE و ایزو ۱۳۴۸۵ که مختص محصولات پزشکی هست را داشتیم و بعد از ممیزی توانستیم گواهینامه های اروپایی را برای محصولاتمان بگیریم.

*آیا در در حوزه صادرات، پیمان های ارزی و بازگشت ارز هم مشکل دارید؟
همه بخش های ارزی صرف خرید مواد اولیه و استمرار تولید می شود. برای همین ما ارز دولتی و نه نیمایی نگرفتیم و از این نظر فشاری بر سیستم ارزی وارد نکردیم.
*اکنون قابلیت افزایش تولید دارید؟
در حال حاضر همه ظرفیت ما در حال استفاده و تولید است اما اگر برای محصولاتی که نیاز بازار است تقاضا داشته باشیم آمادگی داریم تا این تولید را داشته باشیم.
*در حوزه بازاریابی و فروش به چه صورت فعالیت دارید؟
همه تیم فعال شرکت کیتوتک در حال معرفی محصول هستند تا بتوانیم محصولات را عرضه کنیم.در خارج از کشور محصولات بندآورنده خونریزی ما بازار خوبی دارد.
در خصوص مواد ضدعفونی کننده چون خیلی ها وارد این بازار شدند درحال حاضر اشباع شده و محصولی نیست که خیلی خاص باشد و تکنولوژی خاصی داشته باشد.
*برای تامین مواد اولیه مشکل ندارید؟
در این زمینه همه چیز مهیا نیست. چندین مواد اولیه را به طور مستمر وارد می کنیم، اما خیلی زیاد به مواد اولیه خارجی وابسته نیستیم. در اساس سعی کردیم بیشتر از منابع داخلی استفاده کنیم و حتی منابع داخلی را ترغیب کنیم که ادوات و ابزار مورد نیازمان را تولید کنند. چندین شرکت مختلف به دلیل تقاضای ما به تامین مواد مورد نیاز ما روی آورده اند. اما با این وجود ما نیاز داریم که برخی از مواد اولیه را وارد کنیم.
در این خصوص به ویژه در طول یکسال گذشته شرایط بسیار سختی، ایجاد شده است. تقاضایی که ما می کنیم با وجود اینکه رقم های اساسی و رقم های میلیون دلاری نیستند و بسیار رقم های کوچک هستند اما پروسه بروکراسی اداری آن بسیار زجرآور است. ما یک دپارتمان سه نفره داریم که از صبح تا شب از طریق سایت های وزارت صنایع و وزارت بهداشت پیگیر بوده و مراحل انجام کار را انجام می دهند. در کل پروسه زجرآوری برای تولیدکنندگان ایجاد می شود.
باید در این شرایط سخت به تولید کنندگان کمک شود تا چرخه تولید با سرعت بیشتری گردش خود را داشته باشد چرا که با وجود موانع موجود در این شرایط، سرعت کند و ممکن است چرخه تولید از حرکت بایستد.
*آیا توان و ظرفیت افزایش صادرات را دارید؟
در بحث تولید و صادرات مسئله مواد اولیه یک طرف قضیه و تحریم ها طرف دیگر قضیه است. برخی از کشورها دوست ندارند اسم ایران را بشنوند و تولید ایران را بگیرند مگر نفت و اقلام ضروری باشد. بسیاری از کشورها هم دوست دارند در این مورد همکاری داشته باشند اما تحریم ها در سالهای گذشته برای صادرات عامل بازدارنده بوده است.
*در رابطه با سرمایه درگردش و جذب حمایت های دولتی درخواست و اقدام و استفاده داشتید؟
مطلع هستم نهادهایی مانند صندوق نوآوری و شکوفایی فناوری ریاست جمهوری برای بخش صادراتی و غیره تسهیلاتی را با شرایط خاص در اختیار متقاضیان می گذارند. اما ما تاکنون دنبال این قضیه و حمایت نرفتیم.
شبکه های خاصی مانند شبکه های آزمایشگاهی هستند که گرانت های خاصی را به شرکت ها می دهند و ما از این ظرفیت برای انجام تست های مختلف استفاده کردیم. بخشی را خودمان و بخشی را این نهادها کمک می کنند و این گرانت ها را در اختیار شرکت های تولیدی قرار می دهند. این کمک ها کوچک است اما به ویژه برای شرکت های نوپا کمک کننده است.
این شبکه ها برای اخذ مجوز های اروپایی مانند CE و غیره تسهیلات و کمک هایی می کنند و ما هم تقاضا کردیم بخشی را بصورت گرانت پرداخت کنند و ما بهره مند شدیم. اما در سالهای اخیر از تسهیلات و وام استفاده نکردیم.
*انتظار شما از دولت چیست؟
در شرایطی که ما توانایی تولید کالا با بهترین کیفیت در سطح اروپا داریم، انتظار داریم دولت با جلوگیری از واردات محصولات مشابه، با ایجاد فضای مناسب برای افزایش تولید داخلی و قراردادن آن در اختیار مردم از تولیدکنندگان حمایت کند.
در شرکت ما حدود ۱۰۰ نفر به طور مستقیم و با اشتیاق و انگیزه بالا برای تولید کار می کنند، اگر حمایت نباشد و واحدهای تولیدی رو به تعطیلی بروند، این ۱۰۰ نفر هم می تواند به سیل بیکاران کشور اضافه شود.
اگر توانایی و امکان تولید محصولی در داخل نباشد برای وارد کردن آن توجیه هست، اما وقتی محصولی با کیفیت عالی در داخل کشور تولید می شود وارد کردن آن آسیب به بخش تولید است.
مشکل بزرگ دیگری که داریم طولانی بودن پروسه بروکراسی سازمانهاست که گاهی برای یک دکمه ثبت شش ماه باید معطل شویم. درست است حجم کار سازمانها بالاست اما باید روانسازی پروسه و روند تولید هم در نظر گرفته شود.
از وزارت بهداشت و صنعت، معدن و تجارت، گمرک و دیگر دستگاه های متولی انتظار داریم که برای تسهیل و روانسازی روند تولید و صادرات توجه بیشتری داشته باشند.